05 gru, 2016
BMI, otyłość, wskaźnik masy ciała, nadwaga, niedożywienie

Wiele osób własnoręcznie wylicza sobie wskaźnik BMI bądź korzysta z gotowych kalkulatorów internetowych i samemu ocenia swój stan odżywienia. O czym mówi nam ten wskaźnik? Jakie ma ograniczenia? To wszystko znajdziecie w tym krótkim wpisie.

Wskaźnik BMI, czy inaczej „wskaźnik masy ciała”, w dużym uproszczeniu, mówi nam o prawidłowości masy ciała w odniesieniu do jego wysokości i umożliwia ocenę stanu odżywienia pacjenta. Wynik otrzymamy po wykonaniu następującego działania:

 

BMI = masa ciała [w kilogramach] / wysokość ciała2 [w metrach2]

 

Co prawda, ten wskaźnik mówi nam o stosunku ogólnej masy ciała, bez rozróżniania jej na tkankę tłuszczową czy mięśniową (stąd kulturyści z małą zawartością tkanki tłuszczowej mogą mieć BMI wskazujące na otyłość), ale wykazano jego dużą korelację w stosunku do faktycznej zawartości tkanki tłuszczowej czy też innych wskaźników, np. umieralności z różnych przyczyn czy ryzyka wystąpienia chorób niezakaźnych (m.in. cukrzycy typu 2, choroby niedokrwiennej serca, miażdżycy), dlatego BMI bardzo często pojawia się w takich opracowaniach.

 

W praktyce klinicznej stan odżywienia ocenia się właśnie na podstawie wskaźnika masy ciała, a klasyfikacja wygląda następująco:

 

Tab. 1. Klasyfikacja wartości wskaźnika masy ciała (BMI).

KLASYFIKACJA BMI INTERPRETACJA
NIEDOWAGA <18,50 Zwiększone ryzyko rozwoju innych klinicznych schorzeń niż związane z rozwojem otyłości
ZAKRES NORMY 18,50-24,99 Najmniejsze ryzyko chorób
NADWAGA 25,00-29,99 Nieznacznie zwiększone ryzyko chorób
OTYŁOŚĆ I STOPNIA 30,00-34,99 Umiarkowane ryzyko chorób związanych z nadwagą i otyłością
OTYŁOŚĆ II STOPNIA 35,00-39,99 Poważne ryzyko chorób związanych z nadwagą i otyłością
OTYŁOŚĆ III STOPNIA ≥40,00 Bardzo poważne ryzyko chorób związanych z nadwagą i otyłością

 

Już wcześniej wspomniano o ograniczeniach BMI, ponieważ nie jest on idealny. Wskaźnik ten nie zawsze będzie przydatny u sportowców (a także analogicznie u osób niebędących sportowcami), którzy ze względu na rodzaj dyscypliny i różny udział tkanki tłuszczowej w ogólnej masie ciała, mogą mieć bardzo niskie albo bardzo wysokie BMI, wtedy należy zwrócić uwagę na skład ciała, który można ocenić np. za pomocą impedancji bioelektrycznej (więcej o metodzie TUTAJ). Powyższa klasyfikacja, zaprezentowana za pomocą tabeli, w żadnym wypadku, nie może być stosowana w przypadku dzieci i młodzieży, ze względu na ich ciągły rozwój i zmiany parametrów potrzebnych do wyliczenia BMI. Stąd też, u osób poniżej 18. roku życia, wskaźnik masy ciała należy odnosić do siatek centylowych.

Źródła:

  1. Gawęcki J. (red.): Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
  2. Zdjęcie artykułu ze strony: www.pixabay.com